Değişen yeme davranışları ve yetersiz beslenme riski:
Değişen yeme davranışları ve yetersiz beslenme riski: Obezite cerrahisinden sonra hastalara genellikle küçük ve sık öğünler yemeleri, yavaş yemeleri, iyice çiğnemeleri, katı-sıvı ayrımına uymaları ve doygunluk hissettikleri an durmalarını öneririz. Ancak uzun süre oruç tutmak, orucu açtıktan sonra daha hızlı ve daha büyük lokmalarla tüketme isteği uyandırabilir. Bu, midede rahatsızlığa , bulantı ve kusmaya yol açarak dehidrasyona, yetersiz beslenmeye ve olası vitamin ve mineral eksikliklerine neden olabilir.
Oruç ve Dehidrasyon:
- Dehidrasyon: 2024 senesinde soğuk havalara denk gelen Ramazan günlerinde, gün boyu yaşanılan açlığı çay/kahve gibi sıcak içeceklerle bastırmak kulağa her ne kadar keyifli gelse de; kafein vücuttan su atımını arttırarak vücudun dehidrate kalmasına sebep olur. Hidrate kalmanız ve kabızlığın önlenmesine yardımcı olması için bariatrik cerrahiyi takiben gün boyunca en az 1,5-2 litre sıvı içmenizi öneririm. Obezite cerrahisinden sonra su tüketimi yudum yudum ve alınan yudumlar arasında bekleyerek olmalıdır. Ramazan ayında su tüketiminde zamanın kısıtlanması hastalarda dehidrasyon riskini de arttıracaktır. Bir yandan katı-sıvı ayrımına uyarak katı öğünlerden 30 dakika önce ve sonrasında sıvı alımı kısıtlandığından gerekirse su tüketimini hatırlatacak alarmlar kurulmalıdır.
Oruç ve Dumping Sendromu:
- Dumping Sendromu: Obezite cerrahi sonrasında hastalarda, iftarda uzun süreli açlık sebebiyle hızlı ve büyük lokmalarla yeme alışkanlıkları ve şekerli tatlılar/derin yağda kızartılmış yiyecekler gibi geleneksel gıdaların tüketilmesi nedeniyle, dumping sendromu ve/veya ishal yaşama riski daha yüksektir. Ramazan sofralarında dışarıda veya davetlerde karşılaşacağımız ziyafetlerde tüp mideli hastalar tabaklarını porsiyonlarına göre doldurmalı ve protein öncelikli olacak şekilde tüketmeye başlamalıdır. Dumping Sendromu’ndan kaçınmak adına oruç açılırken su ve çorba ile öğüne başlanmalı ve ana öğüne geçmeden önce en az 30 dk beklenmelidir.
Oruç ve Vitamin & Mineral Eksiklikleri
- Vitamin ve mineral eksiklikleri: Obezite cerrahisi sonrasında hastalara gün içinde uygun aralıklarla alınması gereken vitamin ve mineralleri düzenli olarak almaları önerilir. Ramazan ayının zorluklarından biri, azalan mide kapasitesinin, önerilen tüm vitamin ve mineralleri kısa bir zaman diliminde almayı ve bunları yeterli aralıklarla almayı zorlaştırarak bazı eksikliklere neden olabilmesidir
Oruç ve Hipoglisemi:
- Hipoglisemi: Sahur ve iftar arasındaki uzun sürede ( 10 saatten fazla) aç kalındığında hipoglisemi (düşük kan şekeri seviyesi) riski artar.
Bu sebeplerle; obezite cerrahi sonrası hastalarıma 1 yıl boyunca oruç tutmalarını önermiyorum. Sonrası süreçte oruç tutmak isteyen hastalarımızda da bahsedeceğim önerilere uyarak beslenmelerini tavsiye ediyorum.
Hasta operasyon sonrası 1 yılını doldurup ideal kilosuna geldiğinde, oruç tutmasına engel her hangi bir yandaş hastalığı yoksa oruç tutmasında bir sakınca yoktur. Tabii ki beslenmesine dikkat edip düzenli öğünlerini yaparak yine yeterince protein ve enerji almalıdır. Ayrıca sıvı tüketimi de özellikle Ramazan ayında dehisrasyondan kaçınmak adına daha fazla önem kazanır.
İftardan Sahura Dikkat Edilecekler
İFTARDAN SAHURA KADAR KATI-SIVI AYRIMINA UYARAK SU TÜKETİMİ YAPILMALI, VÜCUDUN GÜN BOYU MARUZ KALDIĞI SUSUZLUK GİDERİLMELİ.
- Özellikle sıcak havalarda oruç tutan hastalar gün boyu susuzluk ve terlemenin etkisi ile mineral ve elektrolit kaybetmektedirler. Bu nedenle iftar ve sahur arasında içtiğiniz suyun 1 litresine 1 şişe maden suyu karıştırıp kaybedilen mineraller yerine konulmalıdır.
- Günlük en az 2.5 litre su tüketilmeli, su tüketim zamanı kısıtlanmışken çay/kahve gibi diüretik sıvıların fazlaca tüketiminden kaçınılmalı.
- İftarı su ile açıp, küçük yudumlar halinde ve yavaşça su içilmeli ki uzun süre boş kalan mideye aniden sıvı girmesi kramplara ve bulantıya sebep olabilmektedir.
- Ana öğünler ikiye bölünmeli, aniden büyük porsiyonlarda yemek yenilmemelidir. İftarda beslenmeye çorba ve su ile başlanıp uzun süre boş kalmış mideye katı formda yiyecekler aniden gönderilmemelidir.
- Altın kural olan iyice çiğnemeyi, lokmalar arasında bekleyip yavaşça tüketmeyi unutmayalım.
- İftardan sonra reflü oluşmaması adına uzanmayıp hem sindirimi rahatlatmak hem de fiziksel aktiviteyi arttırmak adına yürüyüş yapılmalıdır.
- Doktor kontrolünde vitamin ve mineral takviyelerinizi almayı ihmal etmeyin.
İftar, İftar sonrası ara öğinler ve Sahur için örnek diyet listemize linkten ulaşabilirsiniz: "Obezite Cerrahisi Sonrası Ramazanda Diyet Listesi"
